Geçtiğimiz yaz aylarında Sambacı Bilgiseli adı altında bir Twitter projesi hayata geçirmeye çalışmıştım. Hergün üç tweetlik kısa floodlarla farklı farklı konulardan bilgiler ve kısa hikayeleri sizlerle buluşturmayı amaçlamıştım. 40 gün boyunca aralıksız bir şekilde içerikler bulmak için uğraştım ve bu projeyi devam ettirdim. Günün sonunda beklediğim ilginin gelmediği gördüğüm için de rafa kaldırma kararı verdim. İşte bu Omnibus'da tüm bu 40 bilgiseli alakalı görselleriyle yeniden sizlerle buluşturmak arşivden buraya taşımak istedim. Umarım güzel bilgiler edinir ve hep dediğim gibi futbolun güzel yanı olan bu hikayeleri büyük bir zevkle okursunuz. O zaman başlıyoruz;
Sambacı Bilgiseli [1]
Mario Zagallo, Pele döneminde Brezilya Milli Takımı'nda yer alan hızlı ve teknik bir kanat oyuncusuydu. 1958 Dünya Kupası kadrosuna seçildiğinde 28 yaşındaydı. Fırsatı iyi değerlendirdi ve tüm maçlarda ilk 11 oynayarak kupanın kazanılmasına katkı sağladı.
1962 Dünya Kupası'nda ise sakatlıklar önünü açtı ve kadroda yer buldu. Pele'nin yokluğunda Garrincha ve Amarildo ile takımı ikinci Dünya Şampiyonluğu'na taşıdı. 1968'deki bozgun sonrası Pele'nin 1970'deki son dansında yine Zagallo vardı ancak bu kez teknik direktör koltuğundaydı.
1970'deki şampiyonlukla hem oyuncu hem teknik direktör olarak Dünya Kupası kazanan ilk kişi oldu. 1994'te eski takım arkadaşı Carlos Alberto'nun yardımcısı olarak kazandığında en çok Dünya Kupası'na sahip insan unvanını aldı. Taktik dehası ve azimli bir figür olarak tarihe geçti.
Sambacı Bilgiseli [2]
Famalicao, Portekiz’in kuzey bölgesinde yer alan standart bir ikinci lig takımıydı. 2018 yılında Atletico Madrid’in hissedarlarından olan Idan Ofer'in Quantum Pacific Grup şirketi kulübe yatırım yaptığında takım 27 yıldır Primeira Liga’ya hasretti.
90-94 yılları arasında kısa süren macera sonrası ilk kez 2019 yılında Liga NOS’a döndüler. Kadroya Wolves, A. Madrid ve Valencia gibi kulüplerden yüksek potansiyelli 23 genç oyuncuyu kiraladılar. Fırtına gibi girdikleri ilk sezonda 1 puan farkla Avrupa’ya gitme şansını kaçırdılar.
Yapılan değişik transferler ve kulübün sahibi Idan Ofer’in Jorge Mendes’le olan bağlantısı çok kısa zamanda gelen bu başarıya soru işaretleriyle bakılmasına sebep oldu. Şuan kadroda sadeleşmeye gidip FM21 efsanesi Manual Ugarte ile Liga NOS'a tutunma yarışında bulunuyorlar.
Sambacı Bilgiseli [3]
1960'lara damga vuran Manchester United'ın "Kutsal Üçlü"sü - Bobby Charlton, George Best ve Denis Law - kariyerleri boyunca 600'ün üzerinde gol attılar. Hepsi farklı yıllarda Ballon d'Or kazandılar. 1968'de İngilizlerin ilk Avrupa kupasını kazandılar.
Bobby Charlton, 1958'deki trajik uçak kazasında sağ kalan 8 futbolcudan biriydi. "Sir" unvanı İngiliz futboluna yaptığı etkiyi anlatmaya yetiyordu. George Best ise saha içinde ve dışında oldukça ünlüydü. Yaptığı açıklamalar ve karıştığı olaylar saf yeteneğinin önüne geçiyordu.
Denis Law, İngilizleri bozguna uğratan "Wembley Sihirbazları" lakaplı İskoçya Milli Takımı'nın en önemli oyuncusuydu. Wembley Stadyumu'nda İngiltere'yi 3-2 yendikleri tarihi maçta bir de gol atmayı başardı. Üçlünün Old Trafford dışında bir hatıra heykelleri yer almaktadır.
Sambacı Bilgiseli [4]
Paolo Rossi, klasik dokuz numaralardan farklıydı. Fiziksel olarak zayıf ve sıradan bir tekniğe sahipti. Buna karşın inanılmaz mücadeleciydi. Dikiş tutturamadığı Juventus'tan ayrılıp Serie B'de Vicenza'ya gitti. Attığı 24 golle hemen dikkatleri üzerine topladı.
1978 Dünya Kupası için İtalya Milli Takımı'na çağrıldı. Attığı 3 gole rağmen dördüncü olabildiler. Bir sene sonra Totonero şike skandalı sebebiyle 3 yıl futboldan men edildi. Cezası 1982 Dünya Kupası'ndan 1 ay önce bitti ve büyük eleştiriler altında tekrar milli takıma çağrıldı.
Grup etabında Brezilya'ya hattrick yaparak damga vurdu. Yarı finalde Polonya'ya 2 gol attı. Gök-mavililer finalde Almanya'yı 3-1 geçerken maçın ilk golü yine Rossi'den gelmişti. Attığı tam 6 golle tüm eleştirileri susturdu. Altın Top ve Altın Ayakkabı ödüllerinin de sahibi oldu.
Sambacı Bilgiseli [5]
Portekiz'in ev sahibi olduğu Euro 2004'te onlar dışında Fransa ve İtalya favori gösteriliyordu. Grup aşamasındaki şok sonuçlar onları turnuva dışına itti. Çeyrek finalde Fransa'yı 1-0 yenen Yunanistan yaptıklarının sürpriz olmadığını kanıtlamaya başlamıştı.
Yarı finalde Portekiz Hollanda'yı 2-1 ve Yunanistan da Çekleri uzatmalarda 1-0 yenerek finale kaldı. Grup aşamasındaki maçta galip gelen Otto Rehagel yönetimindeki Yunanistan kararlı şekilde savunma yapıyordu. Gol atmak için doğru anı bekleyerek arkada hiç açık vermiyorlardı.
Futbolseverlere "sıkıcı" gelen Yunanistan'ın karşısında Figo, Deco, Rui Costa ve genç Ronaldo vardı. Yunanistan bildiğimiz savunmasıyla geçit vermedi. 57.dakikada Basinas'ın kornerine iyi yükselen Charisteas'ın golüyle kupayı kazandı. Otto Rehagel herkese futbol dersi vermişti.
Sambacı Bilgiseli [6]
Luis Monti, iki farklı takımla Dünya Kupası Finali oynayan tek oyuncudur. Futbola başladığı Huracan'da parlayıp San Lorenzo'ya gitti ve 8 senede 3 şampiyonluk kazandı. 1930'da Uruguay'daki tarihin ilk Dünya Kupası için Arjantin Milli Takımı'na çağrıldı.
Uruguay ile finalde oynadıklarında sahadan yenik ayrıldı. Ertesi sezon Juventus transferi hayatını değiştirdi. Önce İtalyan vatandaşlığına geçti sonra da 4 sene üstü üste İtalya Ligi şampiyonu oldu. 1934'te bu sefer İtalya'daki Dünya Kupası'na İtalya Milli Takımı için çağrıldı.
Azzurri ile finalde Çekoslovakya'yı 2-1 yenerek bu kez kazanan taraf oldu. Döneminin en korku duyulan orta sahalarındandı. Kısa boyuna rağmen güçlü fiziği ve top kapmadaki yırtıcılığıyla Juventus takımının kaptanlığını 1939 yılına kadar yaptı. 1983'te hayata gözlerini yumdu.
Sambacı Bilgiseli [7]
Dünyanın ikinci en popüler Bundesliga ismine sahip ligi Austrian Bundesliga'dır. 1900'lerde futbolun yaygınlaştığı Avusturya'da II. Dünya Savaşı sonrası farklı isim ve formatlarla lig kurulsa da Austrian Bundesliga günümüzdeki halini 1974 yılında almıştır.
UEFA sıralamasına göre Avrupa'nın 10. büyük ligi Bundesliga, en çok Viyana şehrinden takım barındırır. Başarı olarak da diğer şehirlerden öndedirler. Ülkenin en başarılı takımı Rapid Wien 32, Austria Wien 24 ve son 15 yıldaki büyük atağıyla RB Salzburg 14 şampiyonluğa sahiptir.
SV Austria Salzburg'un 2005'te Red Bull tarafından alınarak önemli bir futbol projesinin büyük bir parçası olması ülke futbolunun kaderini değiştirir. Sadio Mane, Erling Haaland ve Naby Keita gibi önemli yıldızları parlatan Salzburg'un son 15 yılda 11 tane şampiyonluğu bulunur.
Sambacı Bilgiseli [8]
1919 yılında kurulan Valencia CF, 6 LaLiga şampiyonluğu olan köklü bir İspanyol kulübüdür. Kulübün logosu 1921 yılında şehrin simgesi olan yarasa ile dizayn edilir. 1960'lar ve 2000'lerdeki altın yıllarında kendilerinden Avrupa'da söz ettirmişlerdir.
Yarasa, insanlar oraya yerleşmeden çok önce Valencia'da ikamet ediyordu. Şehir yarasaların en sevdiği yiyecek olan sivrisinekler için devasa bir üreme alanı olan Albufera Gölü yakınlarında bir bataklık üzerine inşa edilmişti. Yarasalar şehri sinek istilalarından koruyordu.
Edmundo, Waldo, Mario Kempes, Ricardo Arias, Andoni Zubizaretta, Gaizka Mendieta, David Albelda, Santiago Canizares, Miguel Angel Angulo, Ruben Baraja, David Villa, David Silva, Pablo Aimar ve Joaquin gibi efsane isimler de en az yarasa kadar Valencia takımının simgesi olmuştur.
Sambacı Bilgisel [9]
1962 yılındaki Şampiyon Kulüpler Kupası'na golcü veteranlar Alfredo di Stefano ve Ferenc Puskas'lı Real Madrid damga vuruyordu. Öte yandan son şampiyon Benfica da geçen yılki finali kaçıran "Kara Panter" Eusebio ve Jose Aguas ile finale doğru ilerliyordu.
Final, Amsterdam Olimpiyat Stadı'nda 60 binin üzerinde seyirciye karşı oynanacaktı. Finallere ve kazanmaya alışık Real Madrid 38.dakikada Puskas'ın ceza yayından attığı harika golle skoru 3-2 yapıyordu. İkinci yarı ise kararlı bir Eusebio ile bambaşka bir Benfica sahadaydı.
Benfica önce Coluna'nın uzaktan attığı golle skoru eşitledi. Kalan sürede sıkça faul aldıran Eusebio, 63.dakikada bir penaltıdan yararlandı. 68.dakikada ise çift vuruş sonucu 25 metreden Eusebio skoru belirledi. Benfica bu tarihi sonuçla üst üste ikinci Avrupa kupasını kazandı.
Sambacı Bilgiseli [10]
Dennis Rommedahl, Danimarka formasını 126 maçla en çok giyen 2. oyuncudur. Kariyerinin büyük kısmını Eredevisie'de geçirse de kısa bir Premier Lig macerası da olmuştur. 2000'lerin en süratli kanat oyuncularından olması rakiplere korkulu anlar yaşatıyordu.
PSV ile kazandığı 4 şampiyonlukla dikkatleri toplayıp Premier Lig temsilcisi Charlton Athletic'e transfer oldu. Charlton'da Scott Parker'ın Chelsea'ye transferi sonrası boşalan yıldız koltuğunu beklendiği kadar dolduramadı. Sürati ve zekâsı beklentileri de oldukça yükseltmişti.
Ajax'la Hollanda futboluna geri dönüp sonrasında Olympiakos, Brondby gibi kulüplerle kariyerini noktaladı. 2002 Dünya Kupası'nda Fransa'yı 2-0 yendikleri grup maçında attığı golle hafızalara kazındı. Bunun dışında EURO 2004, 2010 Dünya Kupası ve EURO 2012'de milli formayı giydi.
Sambacı Bilgiseli [11]
Wisla Krakow,14 Ekstraklasa şampiyonluğu bulunan Legia Warsaw ile Polonya'nın en popüler takımlarından biridir. 2008 yılında Barcelona'ya karşı aldıkları 1-0'lık UCL galibiyeti Pep Guardiola'nın menajerlik kariyerinde aldığı ilk yenilgiydi.
2019'da illegal bir suç örgütünün içten içe ele geçirerek kulübün içini boşalttığı ortaya çıktı. Futbolcular aylarca para alamazken "Sharks" olarak tanınan bu örgüt kaynakları kirli işlerde kullandı. Bu durum büyük bir maddi kriz ve sonucunda da ligden ihraç tehlikesi yarattı.
Kulübün en büyük efsanesi olan Jakub Blaszczykowski kısa sürede parlayarak Dortmund'un yolunu tutsa da çocukluk aşkını asla unutmadı. 34 yaşında maddi karşılık almadan takıma sahada yardım etti. Daha sonra mafya sarmaşıklarından kurtulan kulübü yatırımcılarla birlikte satın aldı.
Sambacı Bilgiseli [12]
1950’lerin hayranlık duyulan hücum futboluyla herkesi bol gollü maçlara alıştıran Altın Macarlar, futbolun gelişmesinde sanılandan çok daha önemli bir rol oynamışlardır. Çoğu savunma şemasının temeli bu kadroyu durdurmak için yapılan uğraşlara dayanır.
1954 Dünya Kupası'nda Grup Etabı'nda 8-3 yendikleri Batı Almanya'yla Final'de eşleştiler. Daha 8.dakikada 2-0 öne geçtiler ama "Bern Mucizesi" o gece yaşanacaktı. Batı Almanya önce maçı eşitleyip 84.dakikada Helmut Rahn'nın ceza sahasın yayından attığı golle kupayı kazandılar.
Ferenc Puskas, Sandor Kocsis ve Nandor Hidegkuti'nin başını çektiği bu hücum gücü Dünya Kupası tarihinin en iddialı sonuçlarını aldılar. Puskas & Kocsis ikilisi maçbaşı 1 gol ortalama ile tarihe damga vururken, Hidegkuti de o zamanlardan "Sahte 9" rolünün ilk izlenimlerini verdi.
Sambacı Bilgiseli [13]
Çek futbolunun efsanesi Josep Masopust, 1962 Dünya Kupası finalinde Pele'den yoksun Garrincha önderliğindeki Brezilya'nın karşısına çıkarak büyük sürpriz yapmıştı. Çekoslovakya takımının kaptanı Masopust'un 15. dakikadaki açılış golü galibiyete yetmedi.
Masopust'un akıllarda yer eden bir diğer özelliği ise slalom şeklindeki driplingleriydi. Pele bile onun bu top sürme yeteneğiyle Avrupa'da doğmuş olmasına şaşırmıştı. Ona göre kesinlikle damarlarında Brezilyalı kanı vardı. 1962'de Ballon d'Or kazanarak başarısını taçlandırdı.
Kariyerinin 16 yılını Çeklerin mütevazı takımı Dukla Prague formasıyla geçirdi. Kulübün 11 şampiyonluğunun 8'inde Masopust'un önderliğinin etkisi vardı. Avrupa Kupası'nda 3 sezon üst üste Çeyrek Final'de oynadılar. 1967 yılında Yarı Final'de o yılın şampiyonu Celtic'e yenildiler.
Sambacı Bilgiseli [14]
1903 yılında İskoçya'nın en doğusunda kurulan Aberdeen, 125 yıllık İskoçya futbol tarihinde Celtic-Rangers hegemonyasından nadir de olsa sıyrılabilen takımlardandır. İki dev rakibin 106 şampiyonluğuna karşın sadece 4 kez şampiyonluk yaşayarak 3.sıradadır.
Altın yıllarını o zamanlar genç bir teknik direktör olan Alex Ferguson önderliğinde 1978-1986 yılları arasında yaşamışlardır. Kazanılan 3 lig şampiyonluğu ve peri masalı olan 1983'deki Kupa Galipleri Kupası şampiyonluğu dönemin en büyük başarılarından ve sürprizlerindendir.
Bildiğimiz adıyla UEFA Kupası olan 2 numaralı turnuvanın finalinde tamamı İskoçlardan oluşan bir takımla Real Madrid'i yenerek ilk sürprizini yaptılar. Süper Kupa eşleşmesinde de Şampiyon Kulüpler Kupası galibi Hamburg'u yenerek başarılarını tarihi bir seviyeye taşıdılar.
Sambacı Bilgiseli [15]
Ahn Jung-hwan herkesin 2002 Dünya Kupası'nda büyük bir sürpriz yaparak Yarı Final'e kalan Güney Kore'den tanıdığı ülkenin sembol oyuncularından biriydi. Çeyrek Final'de İtalya'ya karşı attığı "Altın Gol" ile turnuvanın en önemli anlarından birini yaşattı.
2000 yılında Perugia'ya transfer olduğunda Serie A'da oynayan ilk Güney Koreli oyuncu olmuştu. 2002'de İtalya'yı elemelerinde aldığı rol düşünülünce kulüp başkanı Alessandro Gaucci tarafından kovulmaktan beter edildi. Ona göre Ahn Jung ona kucak açan bir ülkeye ihanet etmişti.
Karakterine yapılan saldırıya sessiz kalmayıp Japonya'da futbol hayatına devam etme kararı aldı. Ardından FC Metz ve MSV Duisburg formalarıyla Avrupa'ya dönse de iyi bir performans gösteremedi. 2012'de futbolu bırakarak TV şovmeni oldu. 15'in üzerinde TV projesinin parçası oldu.
Sambacı Bilgiseli [16]
Slovan Liberec, Çek Çumhuriyeti'nde Almanların çoğunlukla yaşadığı kuzey bölgesinde kurulan bir kulüptür. Bölgenin eski adı Reichenberg kulübe de ilk adını vermiştir. Reichenberger Sportklub olarak 1903 yılında temeli atılmıştır.
Telaffuz benzerliğiyle şehir Liberec adını 19.yy'ın sonlarında almıştır. Başkent takımları Slavia ve Sparta Prague'dan sonra ülkedeki en başarılı takımlardandır. 2000'li yıllarda 3 şampiyonluk kazanmış ve UEFA Kupası Çeyrek Finali ve Intertoto Kupası Finali oynamışlardır.
Kulübün logosunda yer alan hiperbol şeklindeki televizyon kulesi 1 km yüksekliğindeki Jested Dağı’na inşa edilen şehrin en ikonik simgesidir. Son şampiyonluğunu 2012'de yaşayan Slovan Liberec 2015'ten beri ilk 5 sıraya girememiştir.
Sambacı Bilgiseli [17]
Jean-Pierre Papin, gol makinası kavramının 1980'lerin sonu ve 1990'ların başında vücut bulmuş haliydi. Yer aldığı her takımda ve her organizasyonda zirveye oynayacak sayıda gol attı. Nitekim kazandığı 8 tane bireysel "Gol Krallığı" ile de bunu kanıtladı.
Marsilya'nın Avrupa'nın zirvesine yürüdüğü yıllarda en golcü oyuncuydu. 4 sezon üst üste 30 gol barajını geçerek büyük bir skor katkısı yaptı. Marsilya ile kazanamadığı Avrupa kupası hasretine Milan formasıyla 1994'te son verdi. Yaşına rağmen belli seviyede gol atmaya devam etti.
1991 yılında Ballon d'Or kazanacak bir seviyede oynamıştı. Fransa Milli Takımı'nda da Eric Cantona ve Didier Deschamps gibi yıldızların olduğu talihsiz jenerasyonunun bir parçasıydı. Yine de oynadığı sadece 54 maçta attığı 30 golle halen en golcü 7. oyuncu unvanını koruyor.
Sambacı Bilgiseli [18]
1970'de Meksika'da düzenlenen Dünya Kupası pek çok açıdan tarihe geçti. Gerd Müller ve Franz Backenbauer'li Batı Almanya ile Pele ve Jairzinho'lu Brezilya turnuvanın en güçlü şampiyonluk adaylarıydı. Ama belki de en büyük sürprizi İtalya yapacaktı.
Batı Almanya ve Brezilya grup etabını kayıpsız atlattılar. Çeyrek Final'de de galip geldiler ve Batı Almanya-İtalya, Brezilya-Uruguay eşleşmelerinin sonucu finali belirleyecekti. Sonradan "Yüzyılın Maçı" olarak tarihe geçecek Batı Almanya-İtalya maçının normal süresi 1-1 bitti.
Son dakika golüyle moralli gelen B. Almanya uzatmalarda ilk golü attı. Gol düellosunda dk. 110'u gösterirken skor 3-3'tü. Kaptan Facchetti'nin kanada attığı topu Boninsega Rivera'ya çıkardı ve turu getiren gol geldi. Finalde Pele yendi ama Yarı Final heyecanıyla tarihe geçmişti.
Sambacı Bilgiseli [19]
Premier Lig tarihinin en etkileyici peri masallarından birini Kenny Dalglish'in Blackburn Rovers'ı yaptı. 1994/95 sezonuna 21 yaşındaki golcü Chris Sutton transferiyle başladılar. Dalglish, klasik görünümlü modern 4-4-2 kurgusunu bu şekilde tamamladı.
Manchester United, Liverpool, dönemin Notthingham Forest ve Leeds United'ıyla rekabete girmelerini sağlayan Alan Shearer ve Chris Sutton ikilisi oldu. Toplam 49 lig golü kaydettiler. Shearer 40 maçta 34 golle krallığı da alırken, Sutton kritik anlarda sahneye çıkıp 15 gol attı.
Sutton geri gelip orta sahayı bozarken, lig tarihinin en büyük golcüsü Shearer bildiği işi yapıyordu. Sutton ilk 10 maçta 9 gol attı. Sonra devreye Shearer girdi ve tarih yazıldı. Bu ikili kayıtlara "the SAS" olarak geçti ve başarıları Premier Lig şampiyonluğuyla taçlandırıldı.
Sambacı Bilgiseli [20]
Le Havre 19. yy'dan beri Fransa'nın İngiltere kıyılarına bakan önemli bir liman şehridir. Normandiya'da olması sebebiyle 2. Dünya Savaşı'nda şehir yerle bir edilmiştir. 1970'lere kadar süren yeniden inşa süreciyle günümüzdeki modern halini almıştır.
Le Havre AC futbol kulübü ise 1872'de kurulan Fransa'nın en eski kulüplerinden biridir. Ligue 2'de 5 kere şampiyon olarak toplam 24 sezonu en üst lig olan Ligue 1'de geçirdiler. Paul Pogba, Lass Diarra, Dimitri Payet, Riyad Mahrez ve Benjamin Mendy gibi oyuncuları yetiştirdiler.
1959'daki Coupe de France şampiyonluğu kulübün en büyük başarısıdır. Logosundaki semender sembolü 16. yy'da limanın ilk kurucusu olan Kral 1.Francois'in hanedan sembolünden gelmektedir. Günümüzde Umut Meraş ve Ertuğrul Ersoy'un forma giydiği Le Havre, Ligue 2'de mücadele ediyor.
Sambacı Bilgiseli [21]
Gordon Banks, İngilizlerin 1960-70'lere damga vuran efsanevi file bekçisidir. Kariyerinin büyük bölümünü Leicester City ve Stoke City formasıyla geçirdi. İngiltere Milli Takımı'nın kalesini de önemli turnuvaların da dâhil olduğu tam 73 maçta korudu.
Gordon Banks, muhteşem refleksleri ve kaleyi kapatan fiziğiyle dikkat çekiyordu. Dünya çapındaki şöhretini ise 1966 Dünya Kupası'nı kazanmaları sağladı. Turnuvanın ilk 721 dakikasında kalesinde gol görmedi. 1970 Dünya Kupası'nda ise tarihe geçen ikonik bir kurtarışa imza attı.
1970'te Brezilya ile grup etabında oynadılar. Jairzinho'nun ortasında Pele'nin kafa vuruşu öyle yere gitti ki herkes sevinmeye başlamıştı. Ama Banks öyle bir uzadı ki tarihin en iyi kurtarışlarından birine imza attı. 6 sene üst üste FIFA Yılın Kalecisi Ödülü'nün de sahibi oldu.
Sambacı Bilgiseli [22]
Avrupa'nın kuzeyindeki Norveç, son yıllarda futbol açısından 90'lı yıllarına yaklaşıyor. Kulüp düzeyinde yetiştirilen oyuncular Norveç Milli Takımı'nın da yükselişine katkıda bulunuyor. Eliteserien de bu yeteneklerin sahneye çıktığı ilk arena oluyor.
1937'den beri farklı isimlerle süren Norveç ligi, 2017 itibariyle sponsor ismi geçmeden Eliteserien olarak anılmaya başlandı. Ligin en başarılı takımı 26 şampiyonlukla Rosenborg olurken Molde, Valeranga, Bodo/Glimt ve Lillestorm gibi şampiyon takımlar da büyük rekabet yaratıyor.
Ole Gunnar Solskjaer, John Arne Riise, John Carew ve son olarak da Alexander Sörloth ile Erling Haaland kendilerini ispatlamaya Eliteserien'de başlayan futbolcular. Norveç Milli Takımı'nın seviyesi yükselse de EURO 2020 Playoff'larında Sırbistan'a yenilerek turnuvadan uzak kaldılar.
Sambacı Bilgiseli [23]
Cuauhtemoc Blanco, Dünya Kupalarının ikonik oyuncularından biri olmuş Meksikalı santrafordur. Kariyerine başladığı CF America'da düzenli forma şansı bulamayarak 6 sezon üst üste kiralandı. Yine de yeteneğiyle Meksika Milli Takımı'nın kapısından girmişti.
İlk Dünya Kupası'na 1998'de katıldı ve 1 gol 2 asist ile oynadı. Yıl 2002'yi gösterdiğinde ise Blanco MLS ekibi Chicago Fire ile anlaşmış ve Dünya Kupası'na hazırdı. Yine 1 gol 2 asistlik performansla takımın gruptan çıkmasına yardım etti. 2006'da ilerleyen yaşı ona engel oldu.
2010 Dünya Kupası geldiğinde ise ülkesinin 37 yaşındaki Blanco'ya ihtiyacı vardı. Fransa'yı grupta 2-0 yendikleri maçta penaltıdan bulduğu golle kariyerine güzel bir not bıraktı. Gittiği tüm Dünya Kupalarında gruptan çıktılar. Meksika forması ile çıktığı 122 maçta 39 gol attı.
Sambacı Bilgiseli [24]
İtalya'da oynanan 1990 Dünya Kupası'nın açılış maçında Kamerun'un son şampiyon Maradona'lı Arjantin'i 1-0 yenmesi herkeste şok etkisi yaratmıştı. 38 yaşındaki Roger Milla önderliğindeki Kamerun'un turnuvaya iz bırakacağı o andan itibaren anlaşılmıştı.
İkinci maçta Hagi ve Popescu'lu Romanya'yı da 2-1 yenerek gruptan çıkmayı garantilediler. Son 16 turunda rakip Valderrama ve Higuita'lı Kolombiya'ydı. Normal süresi 0-0 biten maçta uzatmalarda Roger Milla'nın iki golüyle adlarını Çeyrek Final'e yazdırarak hikâyeye devam ettiler.
Çeyrek Final'de rakip Lineker ve Gasgoine'li İngiltere'ydi. Normal sürede 2-1 öndeyken 83'te gelen İngiltere penaltısı maçı uzattı. Uzatmalarda bir penaltı daha yaptırarak İngiltere'yi ellerinden kaçırdılar ancak kupa tarihinde unutulmayacak bir başarıya imza atmışlardı bile.
Sambacı Bilgiseli [25]
Şili futbolu dendiğinde akla ilk gelen takım Colo-Colo'dur. Bunun nedeni kesinlikle 32 Primera Division şampiyonluğu ve 11 Şili Kupası'yla ülkenin en başarılı futbol kulübü olmalarıdır. Bunun yanı sıra 1991'de Copa Libertadores şampiyonluğu da vardır.
2002'de yaşadıkları finansal krize rağmen tamamı altyapı oyuncularından oluşan kadroyla bile lig şampiyonu oldular. “Eternal Champion” krizi tamamen atlatıp eski başarılı günlerine dönüşleri 2017 yılından beri şampiyonluğa ambargo koyan Universidad Catolica tarafından durduruldu.
Takımın logosundaki yüz, Güney Amerika'nın yerli halkı Mapuchelerin kabile şefi ve 16. yüzyılda sömürgeci İspanyollarına karşı savaşta önemli bir kişi olan Colocolo'yu tasvir eder. Takıma ismini de veren Colocolo'nun beyaz bandanası ve siyah saçları takımın renklerine oluşturur.
Sambacı Bilgiseli [26]
Didier Six bir diğer adıyla Dündar Siz, 1987-88 sezonunda Galatasaray'da forma giyen Fransız sol kanattır. Aynı sene yaptığı Türk vatandaşlığına geçme talebi kabul edildi ve adını Dündar Siz olarak değiştirdi. Vasat bir sezonun ardından ülkesine döndü.
Didier Six, Fransa formasıyla 1978 ve 1982 Dünya Kupası'nda oynadı. 1984 Avrupa Şampiyonası'nda Platini ve Tigana ile şampiyonluğa ulaşan Fransa kadrosunun rotasyonundaydı. 52 kez giydiği milli formayla 13 gol attı. Kariyerinde Fransa, Almanya ve İngiltere'de oynama şansı buldu.
20 yıllık kariyerini noktalayıp memleketinin Strasbourg ve Audun-le-Tiche gibi ekiplerini çalıştıran Six, daha sonra Afrika ülkeleriyle çalıştı. Togo ve Mauritius gibi ülke takımlarında görev alan 66 yaşındaki antrenör, son olarak Gine Milli Takımı'nı çalıştırmaktadır.
Sambacı Bilgiseli [27]
1970 ve 80'lerde Amerika'da "soccer" denilince akla ilk gelen lig NASL (North American Soccer League)'ydi. Amerikan sporlarının aksine devre arası dışında oldukça az ve kısa duraksayan futbol, seyirciler ve reklamcılar için oldukça garip karşılandı.
1968'den 1975'e kadar da alışamadılar; ta ki dünyanın en büyük global futbol yıldızı Pele Amerika'ya gelerek futbola olana algıyı değiştirene kadar. Bu dönüm noktasından sonra lig yayıncı bulmaya ve tribünlere 40.000 üzerinde seyirci gelmeye başladı.
New York Cosmos'un Pele hamlesi, kariyerinin sonu gelen yıldız oyuncular için bir örnek teşkil etti. Franz Backenbauer ve Carlos Alberto iki yıl sonra onun yanına geldi. Eusebio, Gerd Müller, Johan Cruyff, Gordon Banks ve Bobby Moore gibi efsaneler 1985'te kapanan ligde oynadı.
Sambacı Bilgiseli [28]
Oleg Salenko bir Dünya Kupası maçında en çok gol atan oyuncudur. 1994'te Amerika'da oynanan Dünya Kupası gruplarında Kamerun'u 6-1 yendikleri maçta 5 gol birden attı. Buna rağmen Rusya gruptan çıkamasa da Salenko gol krallığı Hristo Stoichkov'la paylaştı.
Oleg Salenko gençlik yıllarında Sovyetler Birliği için U20 takımında da oynamıştı. 1989'da U-20 Dünya Kupası'nda attığı 5 golle gol krallığını kaptı. Hem U-20 Dünya Kupası'nda hem de FIFA Dünya Kupası'nda Altın Ayakkabı kazanan tek oyuncudur.
1996'da yolu Türkiye'ye düştü. İstanbulspor forması giydiğinde sakatlıklar yakasını bırakmadı. Oynadığı az maçta 11 gol attı. 2001'de futbolu bırakıp plaj futbolu oynamaya başladı. Ardından gelen mali sıkıntılar Altın Ayakkabı ödülünü Arap şeyhlere satmasıyla sonuçlandı.
Sambacı Bilgiseli [29]
İsviçreli Johan Vonlanthen, EURO 2004'te Fransa'ya attığı golle turnuvanın en genç gol atan oyuncusu olur. Takımının turnuvada tek golü olması sebebiyle eve erken dönerler. Kulüp kariyeri de erken başlar; 16 yaşında Young Boys formasıyla sahaya çıkar.
PSV, Brescia, NAC Breda, RB Salzburg ve Zürich derken yaşı 26'ya gelir ve beklenen patlamayı yapamaz. 2011'de doğum yeri Kolombiya'ya Itagui takımına transfer olur. Kariyerinde yenilenme beklerken sakatlıklar gelir. Diz ameliyatları sonucunda artık futbola eskisi gibi bakamaz.
2013'te sürpriz bir kararla İsviçre'de futbola geri döner. Daha çok İsviçre İkinci Ligi'nde şans bulabilen Vonlanthen 2015'te aşilini yırtana kadar en düzenli oynadığı sezonları geçirir. 2016'da sakatlıktan dönüp iki sezon daha FC Will formasıyla oynayıp futbolu bırakır.
Sambacı Bilgiseli [30]
EURO 1992 öncesi yaşanan gelişmeler iki önemli futbol süper gücünün varlığının sonu oldu. Artık Avrupa futbol haritasında olmayan ve istemeden EURO 1992'nin sonucunda da önemli bir rol oynayacak Batı Almanya ve Sovyetler Birliği artık yoktu.
1991'de dağılan Sovyetler Birliği turnuvaya katılma hakkı kazanmıştı ancak yerlerine kopan parçalardan oluşan farklı bir isimle CIS (Commenwealth of Independent States) olarak katıldılar. Öte yandan 1992'de Yugoslavya kendi benliğini kurmuş ve turnuvaya gitmeye hak kazanmıştı.
Yugoslavya savaştan dolayı tüm turnuvalardan men edildiği için yerine Danimarka, İsveç'teki turnuvaya katıldı. Gerisini tarih yazdı. Danimarka bir peri masalı sonucunda önce Fransa ve İngiltere'nin olduğu gruptan çıktı. Sonra da Hollanda ve Almanya'yı yenerek kupaya uzandılar.
Sambacı Bilgiseli [31]
Honved takımı 1909'da Kispest AC olarak kuruldu. 1950'lerde Budapeşte Honved olarak yeniden adlandırıldığında Macar futbolunun altın çağında önemli bir yere sahip olacaktı. Komünizme yakın olan Macaristan'ın ordu takımı olduğu için en iyileri topladı.
Ferenc Puskas ve Jozsef Bozsik de takıma bu sayede toplandı. 1949'da ilk lig şampiyonluğunu kazandıktan sonra Sandor Kocsis, Gyula Crocsis ve Zoltan Czibor gibi "Altın Macarlar" jenerasyonun önemli oyuncuları olacak isimleri de kadroya kattılar. 6 sezonda 5 şampiyonluk kazanıldı.
Honved adını bu futbolcularla duyururken esas sükseyi Macaristan'da yaptılar. 1952'de kazanılan Olimpiyat Altını ve 1954'te oynanan Dünya Kupası Finali bazı şeyleri göstermeye yetiyordu. Macarların pozisyona dayalı ve hücum ağırlıklı oyunu o dönem futbolu oldukça değiştirdi.
Sambacı Bilgiseli [32]
UD Las Palmas, İspanya'nın ana karaya en uzak parçası Kanarya Adaları'nda kurulan bir takımdır. Barcelona'nın Las Palmas deplasmanına gitmesi İstanbul'a gitmesiyle aynı uzaklıktadır. 1949'da adadaki beş takımın birleşmesi sonucunda ortaya çıkmıştır.
Las Palmas ilk sezon 3.Lig'de oynadı. Sezonu 3. bitirerek anında 2.Lig'e ve daha sonra da hız kesmeden LaLiga'ya yükseldiler. İspanya'da bunu yapan ilk futbol takımı onlar oldu. Beş takımın birleşmesiyle gelen yetenekli futbolcuların kombinasyonu bunda çok önemli rol oynadı.
1969'da LaLiga'yı 2. bitirmeleri en büyük başarılarıydı. LaLiga'da toplam 33 sezon oynadılar. Pek çok kez de küme düştüler. 2.Lig'de 28 sezon ve bir alt ligde de 6 sezon oynadılar. Tonono, Valeron, Josico ve Pedri gibi döneminin önemli oyuncuları Las Palmas'ta oynadı.
Sambacı Bilgisel [33]
Norveç'in kuzeyinde Stryn isimli küçük bir kasabada dünyaya gelen Flo kardeşlerin hepsi futbolcu olsa da Toro Andre ailenin adını tüm dünyaya duyuran oldu. Norveç tarihinin en iyi oyuncularından olan Toro, 543 maçta ve 192 gol attı.
Kariyeri boyunca İngiltere, İskoçya ve İtalya'da oynadı. Kariyerinin en parlak dönemi ise daha sermayenin el atmamış olduğu Chelsea'ydi. 90'ların sonunda Zola, Vialli, Di Matteo gibi oyuncularla rekabetçi olmaya çalışan takımın hücumdaki fiziksel gücüydü.
Kazanılan UEFA Kupası ve Süper Kupa kariyerinin zirvesiydi. 1998'de Fransa'daki Dünya Kupası'na katılma hakkı kazanan Norveç'in kadrosunda tam 3 tane "Flo" vardı. Toro Andre ve abisi Jostein'e Werder Bremen'de oynayan kuzenleri Havard da katılmıştı. Norveç gruptan çıkıp elendi.
Sambacı Bilgiseli [34]
Newcastle'in kuzeyindeki Ashington'da dünyaya gelen Jack ve Bobby Charlton kardeşler, 1966 Dünya Kupası'nda İngiltere formasıyla tüm maçlarda oynadılar. Finalde Batı Almanya'yı uzatmalarda 4-2 yenerek kupayı kazanan ilk kardeşler oldular.
Defansta görev alan Jack Charlton, 773 maç ile Leeds United tarihinin en çok maça çıkan futbolcusuyken kardeşi Bobby ise Matt Busby önderliğindeki bir nesli temsil ederek uzun yıllar Machester United formasını terletti. 1966 ve 1970 Dünya Kupası'nda beraber forma giydiler.
1958'deki Münih uçak kazasında sağ kurtulan Bobby, bu olaydan sonra dünyanın en iyilerinden biri olmakla kalmadı aynı zamanda olağanüstü centilmen bir oyuncu oldu. 1994'te İngiltere üzerinde bıraktığı iz sebebiyle Kraliçe 2. Elizabeth tarafından "Sir" unvanına layık görüldü.
